“Dat leidde ertoe dat ze in 1908 de koppen bij elkaar staken om daar verandering in te brengen.”
Het ging in Nederland economisch gezien niet voor de wind in het begin van de 20e eeuw. Van welvaart was geen sprake en de werkeloosheid was groot. Het was een periode van hard werken en lange dagen, vaak met alleen de zondag als rustdag. Het was dan ook niet verwonderlijk dat burgers op zoek gingen naar ’verpozing’. Sportverenigingen bestonden er in die tijd nog niet en van andere verenigingen was ook niet of nauwelijks sprake. De gebroeders Prakke van de drijfriemenfabriek en de leerlooierij realiseerden zich dat een goede vrijetijdsbesteding voor hun werklieden belangrijk was. De Prakkes stelden daarom muziekinstrumenten ter beschikking en richten in 1897 de muziekvereniging Euphonia op. Van een goed georganiseerde vereniging was destijds nog geen sprake. Meningsverschillen waren aan de orde van de dag.
Dat leidde ertoe dat de vier broers Jan, Willem, Herman en Bernhard Boeijink en de heren Arend Jan Stokkers en Gerrit Timmermans in 1908 de koppen bij elkaar staken om daar verandering in te brengen. Met als resultaat dat op 8 december van datzelfde jaar een tweede muziekvereniging in Eibergen het daglicht zag: Excelsior. Aanvankelijk liepen de zaken niet zoals gewenst, maar door het doorzettingsvermogen van de de heer Stokkers, die tevens de muzikale leiding in handen had, werd het ledenaantal geleidelijk uitgebreid.
Na enkele jaren werd het dirigentschap overgedragen aan de heer Hulman uit Winterswijk. De muziek die destijds ten gehore werd gebracht was voornamelijk mars- en dansmuziek. Hiermee wist Excelsior de benodigde financiën voor een deel bijeen te brengen. In 1914 sloot de Eibergse vereniging zich aan bij de toen nog niet Koninklijke Nederlandse federatie. Door de mobilisatie duurde het echter nog tot 1920 voordat aan een concours deelgenomen kon worden. In 1915 moest gekozen worden voor een andere dirigent. De keuze viel op de heer Joh. F. Heleenders uit Enschede. Hij zou maar liefst 39 jaar aan Excelsior verbonden blijven.
Het eerste concours onder leiding van de heer Heleenders verliep niet zoals gehoopt. In Hengelo werd in de eerste afdeling een tweede prijs behaald. Kort voor de tweede wereldoorlog, in 1938 werd door de landelijke federatie de vaandelafdeling opgericht. Excelsior was inmiddels twee keer gepromoveerd en musiceerde in dat jaar in de ere afdeling. Het concours in Spankeren werd vervolgens historisch. De Eibergse muziekvereniging behaalde 104 punten en kreeg uit handen van de voorzitter van de federatie, mr. F.J.V. van Lanschot, het vaandel uitgereikt. De vaandelafdeling bleef daarna al die jaren het niveau waarop Excelsior actief was.
Tijdens de oorlogsjaren ging het verenigingsleven zo goed en kwaad als het kon gewoon door. Dat gold ook voor Excelsior. Uitvoeringen gingen gewoon door en er was zelfs nog een revue waarmee Excelsior de kas nog wat kon spekken.
In 1953 vierde Excelsior zijn 45-jarig bestaan. In dit jaar werd de drumband opgericht. Deze drumband nam de straatoptredens voor zijn rekening. De drumband ging later over in een drumfanfare en in 1995 in de malletband. Ook deze geleding keerde vele malen huiswaarts met een eerste prijs op het KNF-concours.Intussen werd de heer Heleenders een dagje ouder en dat leidde ertoe dat de leden op de ledenvergadering van 1954 verlangden naar een opvolger. Als opvolger werd Johan Timmermans benoemd. Bij het gouden jubileum in 1958 trakteerde Excelsior de Eibergse bevolking voor het eerst op de bloemensymfonie, een sprookjesachtig muzikaal spektakel met bloemrijke praalwagens in openluchttheater de maat. Hiermee verwierf de vereniging grote bekendheid in de regio en zelfs landelijk.
In 1961 had de oprichting plaats van boerenkapel de windeiere. In de beginjaren stons de kapel onder leiding van Gerrit (“Eit”) Timmermans. Zijn opvolger was Albert Boeijink. Hierna heeft de kapel met zijn energieke wenkmeister Joop (Willem Wenkmans) Dijkman grote successen behaald, waaronder diverse eerste prijzen en in 1992, 1993 en 1994 het Nederlands kampieonschap in de “topklasse”. De naam van de kapel werd opgedoopt tot Excelländer kapel. In 1993 werd ook met succes deelgenomen aan de wereld muziekconcoursen in Kerkrade, waar een eerste prijs met onderscheiding werd behaald.
Het aandeel van leden van het vrouwelijk geslacht steeg in 1969 aanzienlijk, toen aan Excelsior een majorettegroep werd toegevoegd. De eerste leidster was Willemien Izaks – Schäperclaus. Zij boekte met het kleurrijke meidenpeloton grote successen. Onder haar hoede werd vier keer een eerste prijs behaald bij een concours. Hoogtepunt was deelname aan het SMD-Topconcours in 1980 in Nijmegen.
De basis van Excelsior wordt nog altijd gevormd door de orkesten, waarvan het A-orkest het orkest is met het hoogste niveau. In 1967 nam Ton Kotter uit Lochem de leiding over. Aan deze statige dirigent bewaren de orkestleden nog steeds prettige herinneringen. Van 1977 tot 1986 stond het orkest onder leiding van Ard Weenink uit Haaksbergen.Met de groei van het aantal leden en de wens om de kwalitatief hoog niveau te blijven musiceren ontstond de behoefte voor een tweede orkest. We praten dan over de begin jaren 70. Excelsior kende toen al een actief jeugdbeleid met als doel het op een verantwoorde manier opleiden en begeleiden van jeugdleden. Aan het begin stond dit orkest onder leiding van Hennie te Velthuis. In 1975 nam Han Klein Willink het van hem over. Vanaf 1990 stond Gerjo Seesink ervoor. Het jeugdorkest maakte door de jaren snel vordering.
In 1999 werd de dirigeerstok overgegeven aan Gerben van Lochem. Eind jaren 90 ging het jeugdorkest over in het B-orkest. Ook dit gezelschap kende een hoog niveau. Hierdoor werd aansluiting voor leerlingen van de muziekschool steeds lastiger. Dit was reden om een C-orkest op te richten, voor de leerlingen die na één jaar les starten in een orkest. Tussen 2015 en 2022 staan het B- en het C-orkest onder leiding van Manon Zwagerman. Die het stokje op haar beurt overgaf aan: Merel Lievestro uit Ruurlo en Gijs te Velthuis uit Deventer. Beiden zijn momenteel bezig met hun opleiding tot dirigent aan het ArtEZ conservatorium in Zwolle. Met z’n tweeën brengen ze met hun enthousiasme en ideeën volop nieuwe energie in de opleidingsorkesten. Merel en Gijs dirigeren om de beurt en is er onderling regelmatig afstemming.
Ook de ontwikkeling van het A-orkest ging door. Medio 1986 werd Hans Schippers uit Glanerbrug dirigent van Excelsior. Mede door de komst van Hans ging het muzikale peil van de vereniging nog verder omhoog. Excelsior behaalde onder zijn leiding vele eerst prijzen op concoursen.Vanaf 2001 tot 2007 stond het orkest onder leiding van Dick Bolt uit Arnhem. Onder zijn bezielende leiding groeide het orkest enorm. Vanaf augustus 2007 hanteert Egbert van Groningen de dirigeerstok. Ook Egbert heeft met Excelsior al vele mooie resultaten behaald.
Excelsior resideert tegenwoordig in een prachtig modern onderkomen in kultuurhus ‘t Spieker.Van luxe was vroeger geen sprake. De muzikanten waren allang blij dat ze überhaupt een dak boven hun hoofd hadden. Aanvankelijk werd zelfs bij oprichter Gerrit Timmermans thuis gerepeteerd. Dit was aan de straat die nu de Kerkstraat heet. De groep huizen werd in de volksmond ‘t Spieker genoemd. Het huidige Spieker is vernoemd naar deze groep huizen.
Ook de Kettingkastenfabriek werd door Excelsior gebruikt om te repeteren. Nu is op deze plek de woonwijk Kremerskamp gesitueerd. Na enkele jaren
volgde de verhuizing naar ‘Ons Huis’. Deze locatie deed tot 1975 dienst al oefenlocatie voor het orkest van Excelsior. De drumband en de majorettes oefenden in de Huve, de Klok en café Palsenbarg. Al deze verschillende locaties kwam de saamhorigheid niet ten goede. Hierom werd in 1982 besloten tot aankoop van een eigen onderkomen, wat een al jaren gekoesterde wens was. De keuze viel op het voormalige kantoor van de Prakke fabriek aan de Fabrieksstraat. De in 1929 gebouwde behuizing was het enige overgebleven pand van de voormalige drijfriemenfabriek. De andere gebouwen waren enkele jaren voor de verkoop door een grote uitslaande brand tijdens de Eibergse Kermis verwoest. Door het uitbreken van muren en een reusachtige kluis, kon Excelsior beschikken over een ideale repetitieruimte voor alle onderdelen. de ooit zo kille kolen- en verwarmingskelder werd omgedoopt tot een gezellige kantine met een zelf getimmerde bar. Op 11 juni 1983 was het zover. Eén van de oud directeuren van de drijfriemenfabriek, Jan Prakke, vrrichte de openingshandeling door de sleutel van de ingang om te draaien. Voorzitter Remy Schildkamp onthulde de naam van het gebouw, de Klaroen.
De groei van Excelsior maakte dan de Klaroen in de jaren daarna geleidelijk te klein werd. Zustervereniging Euphonia repeteerde destijds in ‘Ons Huis’ en kon op een gegeven moment ook niet meer uit de voeten. Begin jaren negentig sloegen de beide muziekverenigingen de handen ineen om samen een nieuw onderkomen te laten verrijzen. In 1998 legde burgemeester Emmens-Knol de eerste steen van het nieuwe onderkomen, Cultuurcentrum ‘t Spieker. Sinds 2008 heeft Excelsior onder de noemer kultuurhus een nog fraaier en luxer onderkomen.
